Preparacion
Den e fase di preparacion gobierno ta establece su meta di maneho pa e proximo aña di servicio. E aña di servicio ta igual na un aña calendario. Pa por ehecuta e maneho gubernamental mester otorga fondo pa realisa e actividad- y trabounan necesario. Na e manera aki, e maneho ta sirbi como base pa presupuesto di Pais Aruba. Parlamento ta autorisa gobierno pa ehecuta e maneho incorpora den presupuesto door di duna su aprobacion na e ordenansa nacional pa establece e presupuesto di ministerionan.
Presupuesto di ministerionan ta ser prepara segun e siguiente guia- y reglanan (cu ta scirbi den Hulandes):
- Capitulo II di Comptabiliteitsverordening 1989 (CV1989);
- Regeling Centrale Begrotings- en Financiële Administratie (RCBFA);
- Regeling Overige Financiële Administratie (ROFA);
- Landsbesluit Openbare Aanbestedingen (LOA).
Documentonan presupuestario entrega na Parlamento prome cu 1 di september:
- carta dirigi na Parlamento;
- concepto di ordenansa nacional pa establece presupuesto di e ministerionan di Pais Aruba;
- memorandum di splicacion riba e concepto;
- conseho di Colegio di supervision financiero di Aruba (CAft);
- conseho di Organo Consultativo (Raad van Advies);
- rapport (conoci como nader rapport den Hulandes) cual ta contene e respuesta di gobierno riba e coseho di Organo Consultativo.
Contestacion di gobierno riba preguntanan di miembronan di Parlamento y posibel notanan di cambionan tambe ta forma parti di e trayecto aki. Desde 2024 un nota presupuestario ta ser prepara pa duna e ciudadano un miho comprencion di con fondo publico ta ser distribui y usa. Despues cu Parlamento trata y aproba e presupuesto, e ordenansa nacional di e presupuesto di Pais Aruba ta ser formalmente publica den e Gaceta Oficial.
Mas abou bo por haña tur documento (na Hulandes) cu ta forma parti di e concepto di presupuesto y posibel cambio presupuestario.